Regie: Damien Chazelle | Duur: 106 minuten | Taal: Engels | Kijkwijzer: 12 jaar
Een goede leraar beschikt over gedegen kennis in en liefde voor het vak. Is geduldig. Empathisch. Herkent talent. Heeft oog voor het kwetsbare individu. En legt ten behoeve van een veilige leeromgeving zijn woorden op een weegschaal: “Je bent een waardeloos stuk vreten (…) dat nu als een meisje van negen over mijn drumstel snottert en kwijlt.”
Het meisje van negen is de 19-jarige Andrew Neiman (Miles Teller), schoolvoorbeeld van een einzelgänger met ambitie. De getalenteerde drummer is eerstejaarsstudent op Shaffer, een toonaangevend (fictief) conservatorium in New York waar hij ontdekt wordt door de alom gerespecteerde jazzdocent Terence Fletcher (J.K. Simmons). Gerespecteerd maar ook gevreesd, want meneer staat een onconventionele manier van lesgeven voor. Echter, als springplank naar een toporkest dromen alle muziekstudenten van een plekje in Fletchers ensemble. Uitgerekend Andrew (de jongste van het stel) schopt het tot vast bandlid; een promotie die hem niet onberoerd laat.
De Amerikaanse altsaxofonist Charlie Parker (1920-1955) was geen wonderkind, maar oefende zich te pletter. Op zijn zestiende werd hij tijdens een jamsessie door jazzdrummer Jo Jones zo vernederd dat hij het podium verliet. Andrew overkomt hetzelfde. Grondig bewerkt door een bikkelharde Fletcher op wiens terreur geen maat staat, verlegt hij telkens zijn grenzen. Hoever is hij bereid te gaan om de allerbeste te worden?
Whiplash (de titel is ontleend aan het gelijknamige nummer van jazzcomponist Hank Levy) is gebaseerd op de ervaringen van regisseur Damien Chazelle die tot zijn achttiende fanatiek drumde en op de middelbare school les kreeg van een zeer strenge docent. J.K. Simmons ontving voor zijn bijzonder krachtige optreden terecht een Oscar. Merkwaardig genoeg viel de minstens zo overtuigende Miles Teller niet in de prijzen. Onvermurwbaar werkt de aanvankelijk bedeesde Andrew zich omhoog in een wereldje waar de concurrentie moordend is. Met drumpartijen van een buitenaards niveau als visitekaartje.
Whiplash zet de jazzmuziek in de spotlights en doet het bloed in je aderen kolken. De laatste scène is een knaller van jewelste, typerend voor Andrews volharding. “Als je iets wilt, zweert heel het universum samen om het je te laten krijgen.” Andrew is net herdersjongen Santiago in de prachtige vertelling De Alchemist van Paulo Coelho: een gewone knul die zijn eigen legende waarmaakt. In een cinematografisch pareltje dat nazindert.
