Regie: James Ivory | Duur: 134 minuten | Taal: Engels | Kijkwijzer: AL 

De Brits-Japanse schrijver Kazuo Ishiguro (1954) won onlangs de Nobelprijs voor Literatuur. Eén van zijn romans is het met de Booker Prize bekroonde The Remains of the Day. Regisseur James Ivory (1928) vertaalde het werk naar een drama dat goed was voor acht Oscarnominaties.

“Oh Mister Stevens, I so often think of the good old days when I was the housekeeper at Darlington Hall.” Darlington Hall is het Britse landgoed waar Stevens (Anthony Hopkins) sinds jaar en dag de butler van dienst is. In 1958 wordt het gekocht door de Amerikaanse miljonair Lewis (Christopher Reeve). Wanneer Stevens een brief ontvangt van de voormalige huishoudster Sally Kenton (Emma Thompson), besluit hij haar op te zoeken.

Briljant is de vervlechting van twee verhalen in The Remains of the Day. In het ene probeert Stevens zijn relatie met Sally te herstellen, het andere verhaal is een terugblik op Stevens’ wel en wee op Darlington Hall, dat tijdens de roerige jaren 30 geregeld het middelpunt was van politiek overleg. Het uitmuntende acteerwerk verheft de film tot de Rolls-Royce der romances; met Hopkins aan het stuur en Thompson naast zich.

Stevens’ voorkomen heeft iets tragisch. Behalve dat hij compleet opgaat in zijn werk, in zijn toewijding aan lord Darlington (James Fox), lijkt hij ook gespeend van iedere vorm van emotie. Dat pantser triggert de eenzame Sally. Intuïtief weet ze dat hij een oogje op haar heeft, maar bij elke toenadering vangt ze consequent bot. Weergaloos in dit verband is de boekscène; het hoogtepunt van hun zonderlinge paringsdans. Later, bij hun definitieve afscheid, maakt Stevens zijn eindeloze verweer enigszins goed door zijn hoed voor haar af te nemen. Intens ontroerend zijn ook de symbolische slotsecondes van de film: beeld en muziek vormen een poëtisch palet waar je simpelweg geen genoeg van krijgt.

Wroeging, onderdrukte gevoelens en een verleden dat drukt: zonder dat de gebeurtenissen nou spetterend zijn te noemen, speelt er van alles in The Remains of the Day. En het meeste wordt niet eens in woorden uitgedrukt. “Maar op film is het fantastisch”, zegt Thompson. Omdat de camera fungeert als stem van de psyche in deze ode aan de nostalgie.