Regie: Sean Penn | Duur: 124 minuten | Taal: Engels | Kijkwijzer: 16 jaar
Het pakkende The Pledge van Sean Penn is gebaseerd op de roman Das Versprechen (1958) van schrijver Friedrich Dürrenmatt. De film was in de race voor de Gouden Palm op het Filmfestival van Cannes in 2001. Het is cinema van de oude stempel: een langzaam ontvouwend plot en sterke vertolkingen. We zien Jack Nicholson schitteren in de hoofdrol, maar ook de bijrollen (twee in het bijzonder) maken veel indruk. De muzikale dressing van Hans Zimmer en Klaus Badelt is bovendien om je vingers bij af te likken.
Politierechercheur Jerry Black (Nicholson) is slechts enkele uren verwijderd van zijn pensioen als in de omgeving van het in sneeuw gehulde Reno (Nevada) het levenloze, toegetakelde lichaam van een jong meisje wordt aangetroffen. De politie vat al snel de hoofdverdachte bij de kraag, maar die pleegt prompt zelfmoord. Zaak afgedaan? Niet voor Jerry. Met ziel en zaligheid stort hij zich op het misdrijf. Dit tot ergernis van zijn superieuren, die moeten toezien dat hij zijn plechtige belofte aan de moeder van het meisje bloedserieus neemt.
Ik begin met de dressing, de lekkerste druppel ervan. De film opent met een Jerry die de indruk wekt behoorlijk doorgedraaid te zijn. Je hoort het nummer The Angler, een combi van lichte snaarmuziek, percussie, piano en een hoge, zuivere vrouwenstem. Subtiel, mysterieus, onheilspellend. Er volgt een fade (trage beeldovergang), waarna duidelijk wordt wat een angler is: een hengelaar. Alsof Penn de kijker lanceert met de vraag: hoe eindigt hengelaar Jerry, dan nog in zijn element, twee uur later als een vis op het droge?
Het personage Jerry is op het lijf geschreven van drievoudig Oscarwinnaar Nicholson (1937), in wie ik sinds Wolf (1994) altijd een beetje die weerwolf ben blijven zien. IMDb vermeldt over hem: “Frequently works as a character with mental instability.” En inderdaad kruipt hij in The Pledge opnieuw in de huid van een labiel figuur. Jerry geniet autoriteit, maar heeft niet de clownsneus die Nicholson zijn personages vaak meegeeft. Jerry is ingetogen. Een observator. Hij slaat echter door in zijn obsessie om de dader te pakken. Belofte maakt schuld, is de overtuiging van de kettingrokende, celibatair levende bijna-pensionado. Maar daarbij overschrijdt hij in de tweede helft van de film wel een ethische grens.
Het is prettig om Nicholson rust te zien leggen in zijn optreden; het maakt de weg vrij voor anderen om ook hun kunsten te vertonen. Twee namen wil ik noemen, van acteurs die gezamenlijk amper tien filmminuten voor hun rekening nemen. Maar hoe knap is hun spel! De eerste is Mickey Rourke als James Olstad. Twintig jaar terug, toen ik The Pledge voor het eerst zag, blies Rourke mij met dat minirolletje van de bank. En nu weer. Zo ziet intens verdriet er dus uit. De tweede is Benicio Del Toro als Toby Jay Wadenah. Del Toro is bijna onherkenbaar als een geestelijk gehandicapte indiaan. Zijn voortreffelijke bijdrage had beloond moeten worden met een prijs, vind ik. Hij hield er slechts een nominatie voor de ALMA-award (Outstanding Supporting Actor in a Motion Picture) aan over.
Ook Chris Menges mag niet onbesproken blijven. De ervaren Brit (twee Oscars in zijn kast) verheft met de camera The Pledge tot een spannend schouwspel. Zijn kadrering is excellent. Een voorbeeld daarvan is het moment waarop het lichaam van het meisje wordt gevonden. Menges bouwt die sequentie meesterlijk op, vanuit het perspectief van een jongen wiens sneeuwscooter er plots mee ophoudt. Jammer alleen dat het afscheid van Jerry erdoorheen is gemonteerd. Heel treffend is ook zijn cameravoering als Jerry de ouders van het meisje het afschuwelijke nieuws moet brengen; let op het extreme long shot en de positie van de zwaailichten daarin.
Nicholson, Rourke, Del Toro. Maar ook Helen Mirrren, Aaron Eckhart, Sam Shepard, Vanessa Redgrave, Robin Wrigt Penn en zelfs een glimp van de inmiddels overleden Harry Dean Stanton: The Pledge schotelt u een respectabele dosis Hollywood voor. Een topcast in een geraffineerd gemaakte, lekker stroperig voortbewegende thriller met een donker randje. En waarin Penn durft af te wijken van de oer-Amerikaanse traditie die happy end heet.
