Regie: Tyler Nilson & Michael Schwartz | Duur: 97 minuten | Taal: Engels | Kijkwijzer: 12 jaar
Op IMDb staat een lijst van 42 acteurs en actrices die niet kregen waar ze volgens sommige filmkenners wel recht op hadden: een nominatie voor een Oscar. Op die lijst staan er twee die in The Peanut Butter Falcon tot de beste matties uitgroeien. Het zijn de in Los Angeles geboren Shia LaBeouf (1986) en de mij tot voor kort onbekende Zack Gottsagen. De casting van Gottsagen (1985) is bijzonder te noemen: hij lijdt namelijk aan het syndroom van Down.
In The Peanut Butter Falcon maken we kennis met de 22-jarige Zak (Gottsagen). De jongeman wil in zijn leven niets liever dan professioneel worstelaar worden, maar in plaats daarvan kwijnt hij weg in een verpleeghuis. Op een dag weet hij echter te ontsnappen en ontmoet hij in Tyler (LaBeouf) een aan lager wal geraakte visser die ook op de vlucht is. Tyler zit niet echt te wachten op gezelschap, maar Zak wil coûte que coûte zijn idool Salt Water Redneck ontmoeten.
Zack Gottsagen is waarom een film als The Peanut Butter Falcon voor altijd in de bios zou moeten draaien. Je wordt er ontzettend blij van omdat Gottsagen doet wat veel mensen een beetje verleerd lijken. Dakota Johnson: “Zack is puur en hij leeft vanuit een compleet open hart. Hij oordeelt niet.” Aldus de actrice over de man die als dreumes al de vurige wens had om acteur te worden. Zijn eerste rolletje? Een kikker, toen hij amper drie jaar oud was. Nu dertig jaar later speelt hij de hoofdrol in een film waarvan het script speciaal voor hem is geschreven.
Zak de hartendief. Hij is de ultieme verbinder in de film. Had het Oscarcomité hem dat beeldje niet gewoon moeten toekennen? Natuurlijk. Puur vanwege het feit dat Zak anderen transformeert, door zijn ‘ongefilterde’ (niet door het ego vertroebelde) kijk op het leven, door zijn ontwapenende manier van doen. Tyler is de eerste die dat mag ervaren. Hij moet aanvankelijk niets van zijn schaars geklede reisgezel hebben, keert hem dan ook de rug toe, maar krijgt rap spijt van die actie. Gelukkig maar, want als hij niet veel later oog in oog staat met Zaks beeldschone protegee Eleanor (Johnson), komt het verhaal in een stroomversnelling.
Shia LaBeouf staat bekend als een lastige jongen, zowel op de filmset als daarbuiten. De kersverse vader (hij en actrice Mia Goth onderhouden al 10 jaar een relatie vol ups en downs, met nu een baby als resultaat) stond ooit te boek als een acteertalent, maar sinds 2010 rijgt hij de incidenten aaneen. Meerdere keren werd de licht ontvlambare gearresteerd voor dronkenschap en geweldsdelicten. De Tyler in het eerste halfuur van de film lijkt veel op de Shia in het echte leven: hij is een pain in the ass, en zeker niet de pluche badass die Zack zo prachtig neerzet.
Maar Eleanor en Zak schudden Tyler wakker; van een brombeer verandert hij zowaar in een mentor. Lukt het Tyler om zijn oersterke partner in crime klaar te stomen voor wellicht een serieus potje worstelen? Het middenstuk is veruit het leukste gedeelte van de film, waarvan de opnames trouwens plaatsvonden in de delta van de Savannah River. Het licht is mooi (soms wat heiig, ietwat sprookjesachtig) en het getokkel op de snaren past er perfect bij. Qua sfeer doet The Peanut Butter Falcon erg denken aan Mud (2012).
Behalve Gottsagen stelen ook twee andere acteurs je hart. Ten eerste Wayne Dehart als Jasper, een stekeblinde kluizenaar op leeftijd die wel erg fanatiek het woord van Christus verkondigt. En let later vooral op Thomas Haden Church als Salt Water Redneck. De acteur (bekend van Sideways, 2004) speelt een uitgerangeerde held die net als Zak zijn dagen slijt op een anonieme plek. Maar is het heilige vuur in hem dan definitief gedoofd? Nee hoor. Zijn grootste fan, Lord of the worstelring Zak, pookt dat vuurtje weer op.
Niet je leven dromen, maar je dromen leven: Za(c)k komt een heel eind in een van de leukste films van de afgelopen jaren. Door gewoon zijn hart te volgen. In dat opzicht is zijn verstandelijke beperking eerder een zegen dan een vloek; eronder lijden doet hij sowieso niet. Sterker, Zack is en blijft zijn zalige zelf. Altijd. The Peanut Butter Falcon is een zoet juweeltje waarin het kikkertje van toen laat zien een professionele reuzesprong gemaakt te hebben. Zelfs Salt Water Rednecks imposante ‘atoomworp’ verbleekt bij die prestatie.
