Regie: Eskil Vogt | Duur: 117 minuten | Taal: Noors | Kijkwijzer: 16 jaar
Wat een kutkind zeg, Ida. En de jonge dame is niet de enige die een pak rammel verdient in The Innocents, een film die je een unheimisch gevoel bezorgt. De weg daarnaartoe wordt listig geplaveid door om te beginnen de Noorse scenarist-regisseur Eskil Vogt, vorig jaar nog onderscheiden met een Oscarnominatie voor het script van The Worst Person in the World (2021). Ontzettend goed zijn de optredens van alle vier de kinderen in The Innocents. Verder is het camerawerk een lust voor het oog, en het sound design een lust voor het oor.
De negenjarige Ida (Rakel Lenora Fløttum) verhuist met haar ouders en autistische zus Anna (Alva Brynsmo Ramstad) naar een buitenwijk van Oslo. In de directe omgeving ervan maakt ze kennis met twee andere kinderen: Ben (Sam Ashraf) en de zachtaardige Aisha (Mina Yasmin Bremseth Asheim). Beiden blijken over speciale gaven te beschikken. Steeds vaker gaan Ida en Anna naar buiten om met hen te spelen, maar hun aanvankelijk onschuldige pret krijgt meer en meer een duister karakter.
Het hallucinante Midsommar (2019) en het unieke vampierdrama Let the Right One In (2008): van beide werken (een must voor een beetje cultfanaat) zit een mespuntje in The Innocents. Telkens valt op hoe betrekkelijk weinig Scandinavische filmmakers nodig hebben voor prikkelende cinema. Dat geldt ook voor The Innocents, waarin de kijker op vileine wijze het kinderbrein wordt ingeleid. En wat blijkt? Het onschuldige kind is een mythe. De openingsscène, met hypnotische, Midsommar-achtige muziek, licht reeds een tipje van die sluier op.
Als jong kind je draai zien te vinden in een onbekende leefomgeving is natuurlijk niet gemakkelijk. Daar komt bij dat Ida’s nieuwe habitat niet erg sprankelend is – ziehier een parallel met Let the Right One In. Het kleurloze appartementencomplex heeft men getracht wat op te leuken met de aanleg van een ondiepe plas water en een speeltuin, maar ook bij hoogzomer (wat het in de film is) nodigt het geheel niet uit tot de meest dolle avonturen. Een kinderhand is echter snel gevuld: Ida ontmoet in de oudere Ben een, zo lijkt het althans, vriendelijke jongen die haar een beetje wegwijs maakt.
Het (samen)spel van het kwartet kids is verbluffend. Het koude zweet breekt je bij momenten uit. Dat komt vooral door Sam Ashraf, die de minst benijdenswaardige rol heeft. Het joch acteert eng goed. Bens telekinetische krachten doen in eerste instantie vrij onschuldig aan, maar aan alles voel je dat hij niet pluis is. Een psychopaat in een jong jasje. Die de grens steeds verlegt. Zijn mentale kracht is namelijk zo sterk dat hij in staat is om andere mensen dingen te laten doen. En daarbij is de onschuld ver te zoeken. Ida, naïef en nieuwsgierig in het begin, komt in het vervolg echter serieus in opstand tegen Ben.
Een boosaardig vriendje, en dan ook nog een grote zus die veel aandacht vraagt. Ida moet haar continu in de gaten houden. Anna’s handicap is dat ze zich niet begrijpelijk kan uiten. Uit haar openstaande mond ontsnapt louter gemummel. Twee glazige ogen in een scheef koppie kijken daarbij vooral weg van de wereld. Om te janken zijn de kleren waarin ze is gehesen. Heeft mama die zelf gemaakt? Van lappen stof gekocht op een Bulgaarse rommelmarkt? Arm kind. Ook haar kapsel is zo dood als een pier. Alva Brynsmo Ramstad speelt voortreffelijk, maar ze hebben er wel álles aan gedaan om de sprietige meid suffer dan suf neer te zetten.
Ben is het gezicht van het kwaad in The Innocents, Aisha is de ‘Goede Fee’. Een soort mini-gebedsgenezeres. Mina Yasmin Bremseth Asheim speelt een sleutelrol in de film. Aisha is helderhorend en –voelend en gaat de strijd aan met ‘Boze Ben’. Daarbij werkt ze samen met, jawel, Anna. De spriet bungelt er lange tijd maar wat bij; ze dwingt vooral medeleven af en lijkt geen rol van betekenis te spelen. Niets is minder waar. Achter haar autistische pantser gebeurt verrassend veel. Met hulp van Aisha (communicatief gezien vormen zij en Anna een ‘twee-onder-een-kap’) brengt Anna haar moeder van blijdschap tot tranen. Maar lukt het de tandem ook om Ben op de knieën te krijgen?
Typische horrortaferelen biedt The Innocents niet. Pessi Levanto, de Finse componist van de mystieke soundtrack (digitaal bewerkte muziek van akoestische instrumenten, bijzonder knap gedaan) noemt Vogts werk een ‘Scandinavische arthousethriller’. Kan ik me prima in vinden. Het is fijnzinnige cinema, ingetogen. Wat met name blijkt uit de positie van de camera: die is steeds precies goed. Geen bruuske bewegingen, maar doordacht in- en uitzoomen. Kloppende close-ups. Met de lens dringt Sturla Brandth Grøvlen zo door tot in het binnenste van de vier kinderen, hun belevingswereld. Geen kinderspel hoor, die wereld.
