Regie: Niels Arden Oplev | Duur: 106 minuten | Taal: Deens & Frans | Kijkwijzer: 9 jaar
Gordels om voor het unieke reisverslag Rose, waarin je Parijs door een Deense bril ziet. In Denemarken was het feelgooddrama een grote bioscoophit en op filmfestivals in Nederland won hij meermaals de publieksprijs. De Deense regisseur en scenarist Niels Arden Oplev (1961) baseerde het script van Rose deels op zijn eigen ervaringen. Actrice Sofie Gråbøl staat aan het hoofd van een sterrencast in wat een van de meest hartverwarmende producties van 2022 is.
In Rose stappen we met Ellen en haar echtgenoot Vagn in een bus richting de Franse hoofdstad. Ook Ellens zus Inger (Gråbøl) is van de partij. Inger lijdt aan schizofrenie, woont in een inrichting en staat onder medicatie. Ze leidt een vrij normaal leven, maar is gevoelig voor (te veel) prikkels. Wat dat betreft is Parijs natuurlijk de ideale plek om lekker tot rust te komen.
De kaarten zijn al geschut als de bus pas net op weg is. Bij het voorstelrondje maakt Inger namelijk geen geheim van haar ziekte, noch van het feit dat ze graag de dingen benoemt zoals ze zijn. De jonge Christian gaat meteen plat voor haar directe manier van communiceren, maar zijn vader Andreas (Søren Malling) kan er niet om lachen. Als docent zou hij toch gewend moeten zijn aan kinderen (die kunnen immers ook verrassend uit de hoek komen), maar nee: meneer is een zuurpruim, zo bruisend als het montuurtje op z’n knar of zijn blitse trui.
“Hij was geweldig in bed”, biecht Inger Christian zonder enige gêne op – heerlijk. Ze bedoelt Jacques, op wie ze ooit stapelverliefd was. Rose is ‘a trip down memory lane’. Terug naar de dagen dat Inger met volle teugen van het nog prille leven proefde. Toen ze samen met haar lief over de Parijse boulevards dwaalde. Ze was net achttien. Knap, onbezorgd, vrij. Nog geen warboel in haar kop. De liefde betovert, doch eenmaal wakker uit de roes ben je niet meer jezelf. Nooit meer. Een gebroken hart knakt de geest en werkt gekmakend, verklaart Inger in verdekte termen aan Christian waarom ze ziek is geworden.
Het is zuur dat Sofie Gråbøl (1968) niet op het kandidatenlijstje ‘Best Performance by an Actress in a Leading Role’ voorkomt, volgend jaar maart bij de verdeling van de belangrijkste filmprijzen. Ze speelt namelijk de sterren van de hemel. Inger de hippie. Ze zucht onder haar beperking, maar geeft tegelijkertijd blijk van een lucide geest en een levendige fantasie. Tot ieders verrassing spreekt ze goed Frans en is ze muzikaal. Ze loopt licht gebogen en haar spraak, soms wat nasaal, herinnert mij aan Raymond (Dustin Hoffman) in Rain Man (1988). Maar kijk je diep in haar ogen, dan zie je hetzelfde sprookjesblauw als in de schilderijen van Claude Monet.
“ On ne voit bien qu’avec le cœur. ” Goed kijken doe je alleen met het hart. De ‘kleine Prins’ Christian (Luca Reichardt Ben Coker) is daarvan doordrongen. Zijn hart en dat van Inger, dame vol streken, zijn soulmates. Dus staat hij pal achter haar als ze op een parkeerplek langs een Duitse snelweg een dode egel vindt. En dat beestje kun je daar niet zomaar laten liggen. Belachelijk, vindt Andreas, die het voelen al lang verleerd lijkt. Later heeft Inger hem flink tuk, wanneer het reisgezelschap de toegang tot het D-Day Museum wordt geweigerd. Paniek! Het zijn de twee leukste scènes in Rose.
Inger en Christian: partners in crime van het jaar. Ze vormen de spil van een cast die met hart en ziel speelt. Ook Lene Maria Christensen (Ellen) is bijzonder goed. Ellen weet zich zo nu en dan geen raad met haar wispelturige, suïcidale zus. Bovendien tracht ze hun bemoeizuchtige moeder op afstand te houden. Ze zondert zich dan ook een paar keer af om stoom af te blazen. Arden Oplev weet echter voortreffelijk te doseren: de kwelling die Inger ondervindt van haar ‘duistere reisgezel’ doet oprecht dramatisch aan, anderzijds is de lach nimmer ver weg.
Een bustrip om nooit meer te vergeten. Met hartelijke dank aan de kleurrijke stadsgids Inger, die echt iedereen (zelfs Andreas kan op het laatst een traantje niet bedwingen) voor zich wint. Staat er nog één zaak open: wellicht vraag je je af waar de titel van de film betrekking op heeft. Hij slaat in ieder geval niet op het tijdloze chanson La vie en Rose van Édith Piaf, te horen tijdens Rose. Nee, Rose verwijst naar Ingers alter ego, een van de ongetwijfeld vele die ze rijk is. Wie ik bedoel? Een hint: Parijs, 31 augustus 1997. Bon voyage.
