Regie: Thomas Vinterberg | Duur: 117 minuten | Taal: Deens | Kijkwijzer: 12 jaar

De opnames voor Druk waren een dag of vier onderweg toen Ida, de 19-jarige dochter van regisseur Thomas Vinterberg (Festen en Jagten), in België om het leven kwam bij een auto-ongeluk. Besloten werd om het script van de film aan te passen. Vinterberg zei naderhand: “It should not just be about drinking. It was about being awakened to life.”

Druk draait om vier docenten op een middelbare school: docent geschiedenis Martin (Mads Mikkelsen) en zijn collega’s Tommy (Thomas Bo Larsen), Nikolaj (Magnus Millang) en Peter (Lars Ranthe). Behalve collega’s zijn het ook lotgenoten, omdat elk van hen kampt met een midlifecrisis. Die crisis doet zich gelden tot in het klaslokaal: hun lessen zijn als lauw bier en de leerlingen zijn niet vooruit te branden. Maar een gewaagd experiment moet daar verandering in brengen.

Dat experiment houdt verband met de Noorse filosoof en psychiater Finn Skårderud – nee, ik kende hem ook niet. Skårderud stelde ooit dat het bloed van de mens bij zijn geboorte een te laag alcoholpromillage heeft. Een tekort van ongeveer 0,5 promille. Een productiefoutje, maar voor de vier boefjes is het een welkom excuus om uit een ander vaatje te gaan tappen.

Kun je je het voorstellen? Alleen onder werktijd drinken en het weekend gebruiken om te detoxen. Het Deense Druk is de wereld op z’n kop. Om te brullen van het lachen, dat geef ik u op een briefje. Maar het is ook ontroerende cinema. Vertederend. Het hoogste rapportcijfer in dit komische drama, winnaar van de Oscar voor Beste Buitenlandse Film, is voor het acteerwerk.

Natuurlijk is Mikkelsen, vaandeldrager van de Deense cinema, de ultieme blikvanger. Prachtige kop heeft hij toch. Martin maakt een uitgebluste indruk. Geen connectie met zichzelf, een vreemde in de ogen van zijn eigen kinderen. En het huwelijk met zijn vrouw Anika (Maria Bonnevie) bevindt zich in de blessuretijd. “Je bent niet meer de Martin van vroeger”, luidt haar oordeel. Even later kan hij de tranen dan ook niet bedwingen. Tijdens de geweldige tafelscène verruilt hij namelijk een ‘frisje’ voor het echte werk. Tja, alcohol maakt nu eenmaal dingen los.

Mikkelsen heeft uitstekend gezelschap in Druk; heel de cast is voortreffelijk. Thomas Bo Larsen (onvergetelijke rol in Festen) wil ik graag noemen. Tommy is de senior van het kwartet. Een gevoelige goedzak. En ook van de docent lichamelijke opvoeding is het beste wel af. Oplossing: je waterflesje eens vullen met iets anders dan water. De alcohol schudt het fanatieke kind in Tommy helemaal wakker. Leukste plotlijntje in de film is de interactie tussen hem en ‘brillemans’.

De permanente alcoholroes heeft gevolgen. Positief, want de leerlingen (van vooral Martin) kunnen hun ogen niet geloven; docent en geschiedenis komen plots tot leven! En daar het experiment vloeiend verloopt, besluiten de heren het te verlengen. Te intensiveren zelfs. ‘Differentiatie’ heet dat in het onderwijsveld. Voor de goede orde: er werd geen druppel geschonken op de set. Maar dat zou je wel denken, want hun dronkenschap spat werkelijk van het scherm. Ooit ladderzat boodschappen gedaan? Of lekker gaan vissen? Aan de knappe motoriek van de drankorgels moeten vele uren huiswerk zijn voorafgegaan.

Het drama in Druk betreft uiteraard de negatieve gevolgen van al dat gezuip. Martin is meer en meer getrouwd met de fles, wordt knock-out en onder het bloed gevonden door zijn zoon en heeft thuis dus heel wat uit te leggen. Tommy echter zorgt voor de grootste shock in Druk. De film lijkt daardoor met een anticlimax te eindigen, maar niets is minder waar: middels de swingende slotscène (wist u dat Mikkelsen vroeger op jazzballet zat?) spoort Vinterberg ons aan om het leven vooral te leven. Want het vervliegt sneller dan alcohol.