Regie: Kay Pollak | Duur: 133 minuten | Taal: Zweeds | Kijkwijzer: 12 jaar
Superlatieven schieten tekort voor As It Is in Heaven, een liefdesepos van de Zweedse regisseur Kay Pollak dat werd genomineerd voor een Oscar. Terecht, want dit document is niets minder dan ware filmkunst.
Een hartaanval zet een streep door de overvolle agenda van dirigent Daniel Daréus (Michael Nyqvist). Om tot bezinning te komen keert hij terug naar zijn geboortedorp in Noord-Zweden. Daar wordt hij met zijn neus op de feiten gedrukt: onverwerkte jeugdtrauma’s hebben al die jaren zijn vermogen tot liefhebben in de weg gestaan.
Dat verandert na zijn ontmoeting met de veel jongere Lena (Frida Hallgren), die als een blok voor hem valt. Langzaam krabbelt Daniel op, ook omdat hij als voorzanger de leiding krijgt over het kerkkoor. Zijn onconventionele aanpak zet echter kwaad bloed bij sommigen binnen de hechte gemeenschap.
Introverte musicus Daniel, stralende engel Lena, strenge dorpspastoor Stig (Niklas Falk), bange godin Gabriella (Helen Sjöholm) en tiran Conny: in As It Is in Heaven komt het complete palet aan emoties voorbij, omlijst door acteerwerk waar je stil van wordt. Alle personages passen precies, als tandwieltjes in een ragfijn uurwerk dat enig in zijn soort is.
De ene scène is nog raker dan de andere. Zo pink je een traantje weg tijdens het lied dat Gabriella uit volle borst zingt. Indrukwekkend zijn ook de slotminuten, wanneer honderden zangstemmen tegelijk samensmelten tot één, langgerekt akkoord. En dan is er nog dé dialoog van de film: de stevige botsing tussen Stig en zijn vrouw Inger die de kerkelijke moraal met haar zondeleer hekelt. De film eindigt zoals hij begint, maar dit keer voorziet Pollak de beelden van een prachtige symboliek die correspondeert met het thema in dit meesterwerk: thuiskomen in jezelf.
De Talmoed, het belangrijkste geschrift binnen het jodendom, stelt dat er niet drie (zoals de Bijbel vermeldt) maar zeven hemelen zijn. Waarschijnlijk komt daar de uitdrukking ‘in de zevende hemel zijn’ vandaan. As It Is in Heaven is een sublieme metafoor voor die gelukzaligheid door menselijke verbinding. De film laat een onuitwisbare indruk achter en zou verplicht lesmateriaal op elke school moeten zijn. Omdat hij ‘matters of the heart’ verbeeldt, en dus ‘the heart of the matter’.
