Regie: Joe Penna | Duur: 98 minuten | Taal: Engels, Deens | Kijkwijzer: 12 jaar
In de Los Angeles Times betitelt de Deense acteur Mads Mikkelsen (1965) ze als “the most difficult” uit zijn loopbaan: de opnames voor Arctic. Het overlevingsdrama uit 2018 is het regiedebuut van de Braziliaanse muzikant en YouTuber Joe Penna. En Penna mag met recht trots zijn op zichzelf: Artic gaat je beslist niet in de koude kleren zitten.
Mikkelsen speelt Overgård, een man die met zijn vliegtuigje is neergestort op de Noordpool. Meer smaken dan overleven en wachten op redding heeft hij niet. Op een dag wordt hij tot zijn vreugde door een helikopter opgemerkt, maar bij slecht weer boort ook die zich in de sneeuw. Zonder aarzelen bekommert hij zich vervolgens om de gewond geraakte copilote (Maria Thelma Smáradóttir).
Onder de begintitels wordt de gierende wind hoorbaar, die overgaat in een hakkend geluid. Op enige afstand zien we Mikkelsen bezig. Ploeterend. Dat eerste shot (vast camerastandpunt) duurt een seconde of veertig. Perfect. Even later (mooi shot) blijkt de omvang van het karwei waar hij mee bezig is. Hij moet daar dus al een tijdje zijn. Meer informatie krijg je niet.
Het ontbreken van referentiepunten maakt Arctic tot een uiterst boeiende expeditie, meesterlijk geleid door Mads ‘in de rats’ Mikkelsen. Overgårds dagelijkse bezigheden op de ijzige poolvlakte (IJsland vormt het decor) hangt van routineklusjes aan elkaar. Met de crash van de helikopter lijkt zijn lot bezegeld te zijn. Niets is minder waar. Mikkelsen: “There is a difference between surviving and being alive, and there was no life left in him until then.”
De gewonde dame, nauwelijks aanspreekbaar, is ironisch genoeg zijn reddingsboei. Als vanzelf schakelt Overgård een versnelling hoger. Het feit dat hij plots de zorg over iemand anders heeft, doet hem besluiten aan een levensgevaarlijke tocht dwars door de diepvries te beginnen. Tjonge, wat is Mikkelsen in bloedvorm. Je hoeft Arctic niet te kijken vanwege het plot (veel gebeurt er niet), wél als je van doorleefd spel houdt. Gortdroge noedels die smaken naar kaviaar? Mikkelsen doet het je geloven.
Op het filmfestival van Cannes ontving Arctic een staande ovatie van tien minuten. Uiteraard veel lof voor Mikkelsen (Oscarwaardige performance) en voor Joe Penna, maar vergeet ook niet de topprestatie van de overige crewleden. Een productie onder de meest barre omstandigheden. Daarom ook brandt mij de vraag op de lippen: wat moet Penna in vredesnaam meegemaakt hebben om tot zo’n film te (kunnen) komen? Welk intens gevecht ligt ten grondslag aan deze adembenemende galavoorstelling op ijs?
